Duńska twierdza Wikingów, zagadkowe cmentarzysko w Korei Południowej, pradawne gaje herbaciane w Chinach czy jaskinie krasowe w Apeninach. To tylko część obiektów, które trafiły właśnie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W sumie umieszczono na niej 42 lokalizacje.

Czy Stonehenge może zniknąć z listy zabytków UNESCO? Właśnie pojawiło się takie niebezpieczeństwo. Powodem są plany budowy tunelu, który ułatwiłby kierowcom podróżowanie w rejonie neolitycznego kręgu.

W niedzielę Komitet Światowego Dziedzictwa ONZ głosował za wpisem stanowiska archeologicznego Tell es-Sultan w Jerychu na "miejsce światowego dziedzictwa kulturowego w Palestynie".

Łóżek dla turystów jest tu więcej niż miejsc dla mieszkańców. Wenecja musi walczyć z masową turystyką, a w sprawie historycznego miasta walczą już przedstawiciele UNESCO, chcąc wpisać je na listę "zagrożonych obiektów". Miasto głosuje nad opłatami dla przyjezdnych, a turyści już łapią się za kieszenie.

Bezpłatne zwiedzanie zabytków i darmowe warsztaty - to główne atrakcje Europejskich Dni Dziedzictwa, które rozpoczęły się w czasie tego weekendu w całej Polsce. Na przykład na Mazowszu można nauczyć się przygotowywania tradycyjnych przysmaków i haftu kurpiowskiego, wpisanego na listę dziedzictwa UNESCO.

8 września mija 45 lat od wpisania Kopalni Soli w Wieliczce na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wielicka Kopalnia znalazła się na pierwszej tego typu liście obok krakowskiego Starego Miasta, Wysp Galapagos czy katedry w Akwizgranie. "To jedna z pereł naszego dziedzictwa narodowego" - mówi Paweł Nowak, prezes kopalni soli w Wieliczce.

Austriackie miasto pęka w szwach. Bajkowy krajobraz, wpisany zresztą na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, przyciąga tłumy turystów. Problem w tym, że mieszkańcy mają tego dość.

Mieszkańcy Hallstatt w Alpach Salzburskich protestują przeciwko napływowi turystów. Choć w austriackim miasteczku, które jest obiektem Światowego Dziedzictwa UNESCO, mieszka zaledwie 700 osób, w sezonie odwiedza je do 10 tys. turystów dziennie.

Szwecja, jeden z pionierów cyfryzacji szkół, robi krok w tył, a laptopy i tablety zastępuje klasycznymi podręcznikami. Dlaczego? Bo pomysł zdaniem władz nie wypalił.
Cyfryzacja szkół to wątek, w którym ewidentnie nie ma jednomyślności. Podczas gdy UNESCO ostrzega przed nadmiarem technologii w edukacji, a kolejne rządy wprowadzają ograniczenia, Polska inwestuje w darmowe laptopy dla czwartoklasistów, Z tej perspektywy najbardziej osobliwy jest jednak przypadek Szwecji, która elektroniczne gadżety wdrożyła już ponad dekadę temu, by teraz się z nich wycofywać.
Z dniem 21 sierpnia 2023 roku do szwedzkich szkół powrócą klasyczne, papierowe podręczniki – ogłosiła szefowa resortu edukacji, Lotta Edholm. Co ważne, rząd przeznacza na to niemałe pieniądze, gdyż mowa o ekwiwalencie blisko 260 mln zł i to tylko w pierwszym roku transformacji. 

Cyfryzacja szkół nie wypaliła

Szwecja robi zwrot przez ramię po ponad 10 latach forsowania w pełni cyfrowej edukacji. Minister Edholm wprost przyznaje, że dotychczasowa strategia, choć teoretycznie nowoczesna i postępowa, po prostu nie wypaliła. Jak tłumaczy, w pewnych kwestiach „posunięto się zbyt daleko”, a finalnie cyfryzacja okazała się przynosić więcej szkód niż pożytku.
Twarde dane nie pozostawiają złudzeń. Gdy w 2013 roku Sztokholm na masową skalę wdrażał w szkołach tablety, odsetek 10-latków mających problemy z czytaniem i pisaniem szacowano na 12 proc. Dziś natomiast ocenia się, że analfabetyzm funkcjonalny może dotyczyć blisko co piątego przedstawiciela rzeczonej grupy wiekowej. Elektronika więc nie pomogła, a wprost przeciwnie. Przynajmniej tak twierdzi resort.

Migracja? Przemilczmy to

Należy bowiem zauważyć, że równolegle w Szwecji dość istotnie zmieniła się demografia. Wskutek liberalnej polityki migracyjnej pojawiło się sporo przybyszów z Azji i Afryki, nierzadko z państw o, delikatnie mówiąc, dyskusyjnym poziomie szkolnictwa. Niemniej ten fakt resort edukacji potwierdza ledwie półgębkiem, mimo wszystko skupiając się na negatywnym wpływie cyfryzacji.
Tak czy owak, tablety i laptopy mają zniknąć. Za to na nowo pojawiają się podręczniki. Tym samym państwo, które jako pierwsze uczyniło z elektroniki pomoc dydaktyczną, staje się też pierwszym, które tę elektronikę wyrzuca. Ciekawy obrót spraw, przyznajcie. Ciekawe jest również to, czy ten precedens znajdzie naśladowców i czy Szwedom w końcu uda się odwrócić niekorzystny trend.

W kolejnym odcinku wakacyjnego cyklu "Wiem, dokąd jadę" Magdalena Karwat-Marek skupia się na Albanii. O tym pięknym kraju rozmawiała z Izabelą Nowek. "Ktoś lubi plażowanie? Jest wybrzeże, są hotele. A jeśli ktoś lubi zwiedzać? Są i zabytki z listy UNESCO. Są piękne, fajne, ciekawe miejsca" - mówiła Polka mieszkająca w Albanii, autorka książki o tym kraju i przewodniczka turystyczna.