Santander Consumer Bank stosował niedozwolone praktyki przy udzielaniu kredytów konsumenckich. Zakwestionował je Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nakładając na bank wielomilionową karę.
UOKiK uznał, że Santander Consumer Bank naruszył zbiorowe interesy konsumentów. Ma to związek z dwiema praktykami banku, które zostały zakwestionowane przez urząd. Pierwszą z nich było wliczanie składki z tytułu dodatkowej usługi ubezpieczenia do całkowitej kwoty kredytu. Jak podaje UOKiK, zgodnie z art. 5 pkt 6 i 7 ustawy o kredycie konsumenckim bank powinien uwzględnić składkę z tytułu dodatkowej usługi ubezpieczenia jedynie jako koszt kredytu, tak jak na przykład prowizję. W przeciwnym wypadku całkowity koszt kredytu wydaje się mniejszy i bardziej atrakcyjny, a kwota wypłacana klientowi – wyższa. Nie jest to jednak zgodne z prawdą, ponieważ do zapłaty jest składka na ubezpieczenie (dodatkowy koszt), a kwota kredytu jest w rzeczywistości niższa o kwotę tej składki. Kwestionowana praktyka nadal trwa mimo wydawanych decyzji Prezesa UOKiK wobec innych podmiotów czy wyroków sądów.
 
 
Bank, prezentując informacje na temat całkowitej kwoty kredytu, wprowadzał konsumentów w błąd co do proporcji między całkowitą kwotą kredytu, a jego kosztem. W ten sposób jego oferta wydaje się konsumentowi korzystniejsza niż jest w rzeczywistości, a także lepsza od ofert innych kredytodawców, którzy podają rzetelne informacje o koszcie kredytu. Klient Santander Consumer Banku na podstawie wprowadzających w błąd informacji może – porównując ofertę tego banku z ofertami innych instytucji finansowych - zdecydować się na pozornie tylko korzystny dla niego kredyt, czego nie zrobiłby, gdyby miał prawidłowe informacje o proporcji między kosztem a całkowitą kwotą kredytu udzielanego w Santander Consumer Banku.

– powiedział Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK
Według Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów działanie banku naruszało interesy ekonomiczne konsumentów, którzy nie mieli możliwości rzetelnego porównania oferty Santandera z ofertą innych banków, prawidłowo informujących o całkowitej kwocie kredytu. W ten sposób mogli wybrać ofertę mniej korzystną z punktu widzenia kosztów, jakie będą musieli ponieść. Postępowanie banku wpływało również na uczciwość konkurowania między instytucjami finansowymi, ponieważ oferta Santander Consumer Banku wypadała lepiej w zestawieniu z ofertami innych banków, chociaż wcale tak nie musiało być.

Wprowadzanie w błąd konsumentów

Druga zakwestionowana praktyka to wysyłanie przez Santander Consumer Bank do wybranych klientów listów z informacją, że mogą wziąć kredyt konsumencki na atrakcyjnych warunkach. W treści tych listów znajdowały się sformułowania sugerujące gwarancję, że taki kredyt będzie dostępny.
Szanowna Pani (…), specjalnie dla Pani z tej okazji przygotowaliśmy kredyt gotówkowy do 5.000 zł, a z nim: 0 % prowizji, niskie oprocentowanie.
Szanowny Panie (…), właśnie zakończył Pan spłatę kredytu gotówkowego w naszym banku. Bardzo dziękujemy za okazane zaufanie. Doceniając naszą współpracę, przygotowaliśmy dla Pana nową propozycję lekkiego kredytu gotówkowego.

– przykłady korespondencji banku do konsumentów
Po zbadaniu zdolności kredytowej w oddziale okazywało się jednak, że niektórzy konsumenci nie mogą otrzymać kredytu na proponowanych wcześniej warunkach. UOKiK uznał, że bank wprowadzał konsumentów w błąd. Santander Consumer Bank zaniechał stosowania tej praktyki.

Kara finansowa dla banku

Prezes UOKiK nałożył na Santander Consumer Bank karę w wysokości 44 212 688 zł, 38,2 mln zł za wliczanie składki z tytułu dodatkowej usługi ubezpieczenia do całkowitej kwoty kredytu oraz 5,9 mln zł za wprowadzanie konsumentów w błąd.
Na wysokość kary miała wpływ długotrwałość obu praktyk. Informowanie o warunkach kredytu, na jakich wielu konsumentów ostatecznie go nie otrzymało, bank stosował od stycznia 2015 roku do września 2018 roku, natomiast proceder wliczania ubezpieczenia do całkowitej kwoty kredytu wciąż trwa (co najmniej od 2016 roku). Zdaniem UOKiK bank wiedział, że jego działanie odbiega od praktyk stosowanych przez pozostałych uczestników rynku finansowego, co również miało wpływ na wysokość kary.
Santander Consumer Bank ma dodatkowo poinformować konsumentów o decyzji UOKiK. Ta nie jest jeszcze prawomocna i bank może się od niej odwołać do sądu.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przypomina przy okazji, że:

• caÅ‚kowita kwota kredytu to kwota, którÄ… kredytodawca faktycznie wypÅ‚aca konsumentowi,
• caÅ‚kowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument ma ponieść w zwiÄ…zku z umowÄ…, czyli wszystkie odsetki, opÅ‚aty, prowizje, podatki i marże oraz koszty tych usÅ‚ug dodatkowych (w tym ubezpieczenia), których poniesienie jest niezbÄ™dne do uzyskania kredytu (lub uzyskania go na danych warunkach),
• każdy pożyczkodawca przed zawarciem umowy musi przedstawić formularz informacyjny, w którym znajdujÄ… tam dane o kosztach zobowiÄ…zania oraz pobieranych opÅ‚atach,
• w ciÄ…gu 14 dni można odstÄ…pić od umowy o kredyt konsumencki, pÅ‚acÄ…c odsetki za czas, w którym pieniÄ…dze byÅ‚y na koncie pożyczkobiorcy.

 
 

Aktualizacja – komentarz banku

Do redakcji TELEPOLIS.PL wpłynął komentarz Santander Consumer Banku w sprawie decyzji Prezesa UOKiK. Poniżej publikujemy jego pełną treść.
Informujemy, że dnia 30 grudnia 2021 roku Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał decyzję, która dotyczy - w ocenie UOKiK - stosowania przez Santander Consumer Bank praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. 
W swojej decyzji Prezes UOKiK stwierdza naruszenie przez Bank zbiorowych interesów konsumentów poprzez działania wprowadzające w błąd klientów. Podstawą do decyzji były praktyki opisane poniżej:

1. Przesyłanie konsumentom  indywidualnych, pisemnych propozycji zawarcia umowy kredytu konsumenckiego na określonych warunkach, a następnie odmowa udzielenia kredytu na zaproponowanych warunkach z przyczyn obiektywnych, tj. z uwagi na brak zdolności kredytowej lub udzieleniu go na warunkach innych niż przedstawione w tych pisemnych propozycjach (w zakresie wysokości oprocentowania i/lub wysokości prowizji). Santander Consumer Bank przyjął stanowisko UOKiK w powyższych kwestiach i zaprzestał tej praktyki począwszy od 30.09.2018 r.
2. Prezentacja całkowitej kwoty kredytu i całkowitego kosztu kredytu w umowach kredytu konsumenckiego poprzez ujmowanie sfinansowanej kredytem dobrowolnej składki z tytułu umowy ubezpieczenia w całkowitej kwocie kredytu a nie w całkowitym koszcie kredytu. Skorzystanie z dodatkowego ubezpieczenie, o którym mowa, było całkowicie dobrowolne, a udzielenie kredytu nie zależało od decyzji klienta związanej z zawarciem umowy ubezpieczenia. Na każdym etapie procesu klient był o tym jasno informowany a Bank dodatkowo prowadził szereg działań weryfikujących jakość tego procesu.

W ocenie Santander Consumer Banku opisane praktyki nie naruszały zbiorowych interesów konsumentów oraz były w pełni zgodne z prawem. W całym toku postępowania, które toczyło się od 2016 roku, Santander Consumer Bank na każdym jego etapie aktywnie współpracował z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, proponując rozwiązania, które wychodziły naprzeciw oczekiwaniom UOKiK tak, aby osiągnąć porozumienie satysfakcjonujące Prezesa UOKiK. Dlatego Bank jest zaskoczony zarówno samą decyzją, jak i nałożonymi przez Prezesa Urzędu sankcjami. 
Aktualnie Santander Consumer Bank jest w trakcie szczegółowej analizy treści i uzasadnienia decyzji Prezesa Urzędu  i na jej podstawie będzie podejmował dalsze działania biorąc pod uwagę odwołanie się od decyzji, jako jeden z możliwych scenariuszy.